Gıda Güvenliği ve Gençlerin Tarım Sektöründen Uzaklaşması: Çözüm Yolları

Gıda güvenliği, iklim krizi ve gençlerin tarım sektöründen uzaklaşması, günümüzde önemli bir sorun haline gelmiştir. Tarımsal üretim, artan nüfus ve sürdürülebilirlik gibi konular, gelecekteki gıda güvenliğini tehdit etmektedir. Gençlerin tarıma katılımını artırmak için çözüm yolları araştırılmaktadır.

Tarımda Yaş Ortalaması ve Gençlerin Uzaklaşması

Dünya genelinde çiftçilerin yaş ortalaması 55’in üzerindedir. Avrupa Birliği’nde çiftçilerin yalnızca yüzde 10-15’i 40 yaşın altındadır. Türkiye’de de durum farklı değildir; 2024 itibarıyla çiftçilerin yaş ortalaması 59’dur. Tarımda çalışanların yaklaşık yüzde 70’i 45 yaş ve üzeridir.

Gençler, tarım ve gıda sektöründen hızla uzaklaşmaktadır. Bunun nedenleri arasında artan maliyetler, düşük kâr marjları ve pazar belirsizliği gibi riskler bulunmaktadır. Gençler, tarımı ‘geri kalmış bir uğraş’ olarak görmekte ve bu durum onları sektörden uzaklaştırmaktadır.

Gençlerin Tarımda Karşılaştığı Engeller

Gençler, tarımın modernleşmediği sürece bir kariyer olarak değer bulmadığını düşünmektedir. Ayrıca, kırsalda geleneksel aile yapısı içinde söz hakkı alamayan gençler, büyük şehirleri tercih etmektedir. Tarımda kullanılan ilkel yöntemler ve yetersiz teknoloji, gençlerin ilgisini çekmemektedir.

Toprak mirasla bölünmekte ve bu durum yeterli ölçek elde edilmesini engellemektedir. Tarıma başlamaya hevesli gençler, mülkiyet, kredi ve yatırım gibi engellerle karşılaşmaktadır. Bu durum, gençlerin tarım sektörüne girmesini zorlaştırmaktadır.

Tarımın Geleceği ve Gençlerin Rolü

2025 yılı tarım trendlerinde otomasyon, yeni nesil teknoloji ve sürdürülebilirlik gibi konular ön plana çıkmaktadır. Z ve Alfa kuşağı, bu yeniçağın tarımını kurabilecek kuşaklardır. Gençleri tarımla buluşturmak, sektörün geleceği için kritik bir öneme sahiptir.

Tarım 5.0 çağı, gençlerin katılımı olmadan yazılamaz. Gençlerin tarımla barıştırılması için dijital tarım teknolojileri ve tarım girişimciliği gibi alanlarda kuluçka merkezleri kurulmalıdır. Bu sayede gençler, tarım sektörüne çekilebilir.

Çözüm Önerileri ve Uygulamalar

Tarım meslek liseleri ve tarım inovasyon merkezleri, daha nitelikli ve pratik odaklı hale getirilmelidir. Genç çiftçilere yönelik hazine arazilerinin tahsisi ve ortak üretim kooperatifleri gibi sistemler geliştirilmelidir. İstekli gençlerin araziye ve finansmana erişimi kolaylaştırılmalıdır.

Başarılı genç çiftçiler ve tarım girişimcileri, medya ve sosyal medyada daha görünür olmalıdır. Tarımın sosyal prestijinin artırılması, gençlerin sektöre olan güvenini artıracaktır. Tarım, sadece bir üretim biçimi değil; aynı zamanda bir yaşam biçimi olarak sunulmalıdır.

Sonuç ve Gelecek Perspektifi

Tarımın geleceği, kadınların katılımı olmadan kurulamaz. Genç kadınların üretime katılımı için özel fonlar ve eğitim teşvikleri verilmelidir. Tarım ve gıda firmalarına yönelik yeni kariyer yolları tanıtılmalıdır. Tarım, yalnızca sorunlarla değil, başarı ve potansiyelle anlatılmalıdır.

Bugün Avrupa Birliği, ‘Tarım-Gıda için 2040 Vizyonu’nu açıklarken, gençleri bu sektörün taşıyıcı ana kolonu olarak görmektedir. Tarımı çekici hale getirmenin yolu, onu girişimcilik ve çevresel farkındalık ile entegre bir yaşam biçimi olarak sunmaktan geçmektedir. Eğer tarımı bugünden dönüştürmezsek, geleceği kaybetme riski ile karşı karşıya kalabiliriz.